قشر زحمتکش تولید کنندگان آبزی پروری طی سالیان پس از انقلاب با توصیه و تشویق سازمان جهاد کشاورزی و اداره شیلات و سایر مسئولین ذیربط ضمن تبدیل اراضی کم بازدهه و بلا استفاده ، به استخر ها و آببندانها پرورش ماهی و سرمایه گذاری قابل توجه در این زمینه به منظور تولید و اشتغال فعالیت نموده و تعداد کثیری از روستائیان و حتی افراد تحصیل کرده این رشته از این طریق امرار معاش می نمایند.

1.  در حال حاضر عمده فعالیت پرورش ماهی در مسیر گرگانرود بین گنبد تا سد وشمگیر به مساحتی بالغ بر 1750 هکتار که اشتغال مستقیم 600 نفر و تولید 5200 تن ماهی را به همراه دارد انجام می گردد که دارای سابقه طولانی در پرورش ماهی می باشند. این گروه از گرگانرود آبگیری می شوند که دو سر شاخه اصلی دارد. یک مسیر از طرف سدهای بوستان و گلستان ، که هیچ آبی از این مسیر برای پرورش ماهی در نظر گرفته نشده است و تنها منبع مورد استفاده آبهای جاری مسیر نرماب و چهل چای بوده که بر روی آن نیز سدی در حال احداث می باشد اگر از این مسیر سهمیه آب – آّبزی پروران در فصول غیر زراعی در نظر گرفته نشود همانگونه که در حوزه اترک و زیرسد وشمگیر به خارج شدن فعالیت 2500 هکتار پرورش ماهی با تولید 6200 تن و اشتغالزایی مستقیم 830 نفر گردید در حوزه گرگانرود نیز چنین اتفاقی رخ خواهد داد. و عملاً استان که چهارمین استان تولید ماهیان گرم آبی کشور بود از با توجه به سرمایه گذاری کلان اشتغال مستقیم 1500 نفر و غیر مستقیم  سه هزار نفر و تولید بیش از 11200 تن ماهی را از دست خواهد داد. خواهشمند است دقت و تعامل کافی جهت رعایت سهمیه آب این گروه اعمال گردد.

2.  مشکل بعدی بلا تکلیفی در صدور پروانه بهره برداری آب با عنایت به اینکه پرورش دهندگان ماهی حوزه گرگان رود سالیان متمادی از سال 59 با دریافت حق اشتراک و عقد قرارداد و حتی صدور دفترچه های بهره برداری توسط آب منطقه ای و صدور کارت شناسایی توسط شیلات با پرداخت آب بها مطابق تعرفه ، آبگیری و به پرورش ماهی مشغول بوده اند. با حمایت استاندار وقت و همکاری اداره کل شیلات و آب منطقه ای برای تعدادی از واحدهای پرورش ماهی پروانه موقت صادر گردید ولی به دلایلی از صدور پروانه بهره برداری در فصول غیر زراعی خود داری و آب بها دو برابری اخذ می گردد شایان ذکر است در صورت پروانه بهره برداری آب باعث برطرف شدن بسیاری از مشکلات پرورش دهندگان ماهی از جمله صدور پروانه تولید و استفاده از تسهیلات بانکی  و اصلاح و مرمت و تجهیز به تکنولوژی نوین جهت افزایش تولید و بهره وری و بیمه و غیره خواهد شد.

3.  آب بها:  نرخ آب بها درصدی از تولید می باشد که برای آبهای تنظیم شده و مدرن دارای شبکه توزیع 5 درصد و آبهای تنظیم نشده و جاری یک درصد از تولید می باشد قیمت فروش عمده و مقدار تولید از شیلات کشور را اعلام میشود که شرایط تولید استان ، سایر نقاط کشور فرق دارد. تقاضای تعیین قیمت و تولید ماهی در استان را داریم . در استان نرخ آب بها تلفیقی و سه درصد از تولید اخذ میشود در حالیکه پرورش دهندگان و نرخ آب بها آن باید یک درصد از تولید محاسبه گردد و در صورت استفاده از آبهای ذخیره شده سدها 3 درصد اخذ گردد. آب بها حجمی و با توجه به مقدار آب گیری محاسبه گردد در حالی که در سالهای کم آبی و آبگیری کم که باعث افت تولید پرورش دهندگان میشود آب بها به صورت کامل اخذ می گردد. به علت بحران آب در منطقه در سالهای اخیر بعضی از پرورش دهندگان ماهی در هنگام برداشت محصول به جای رها سازی آب مخزن در شود که تبخیر و هدر میرود جهت استفاده بهینه در سال بعد در مخزن دیگر می نمایند که آب منطقه ای از همین آب که قبلاً آب بهای آن پرداخت شده دوباره آب بها مطالبه می نماید. در چند سال اخیر نرخ آب بها توسط آب منطقه ای افزایش چشمگیری داشته که هیچ گونه مناسبتی با قیمت و تناژ تولید ماهی ندارد. تا سال 94 جهت اخذ آب بها توسط شرکت بهره برداری آب با پرورش دهندگان ماهی قرارداد منعقد می شد و در دفترچه دارای شماره اشتراک صادره از جانب آن شرکت ثبت می گردید ولی از سال 95 شرکت فوق از انعقاد قرارداد خودداری نموده و با عناوین مختلف اقدام به اخذ آب بها به چندین برابر می نماید و در قبال دریافت وجه یا چک هیچ قراردادی صادر نمی کند تقاضای شفاف سازی قرارداد و دریافت وجه و صدور رسی را داریم.

4.  حق بستر: در خصوص اجاره بستر با عنایت به اینکه اکثریت فعالیت پرورش ماهی در زمین هایی صورت می گیرد که هیچ گونه محصول زراعی در آن بعمل نمی آید و قبل از فعالیت پرورش ماهی بلااستفاده بوده است با این وجود اجاره بستر تعیین شده از اجاره مرغوب ترین زمین های کشاورزی بالاتر است لذا تقاضا داریم ملاک تعیین نرخ اجاره بستر در هر منطقه اول مرغوبیت زمین آن منطقه بانظر کارشناسان زراعت جهاد کشاورزی کارشناسان دادگستری باشد ثانیاً ارزش بستر مد نظر باشد که اکثراً می باشد نه استخرها و آب بندهایی که توسط پرورش دهندگان با هزینه هنگفت ارزش پیدا کرده است.

5.  در ضمن آب منطقه ای از اراضی مانند آب بندان های مسیر بندر ولی و شمال روستای قور بلچه که حدود سی سال در آنها پرورش ماهی انجام می گیرد اجاره بستر مطالبه می نماید و سال گذشته آبگیری مخازن فوق را منوط به پرداخت اجاره بستر نموده است در صورتیکه که بستر نمی باشد. یکی از دلایل کاهش تولید ماهی در منطقه پائین آمدن کیفیت آب رودخانه به علت افزایش ورودی فاضلابهای شهری و روستایی ومواد شوینده و غیره می باشد . با توجه به اینکه ماهیان گرم آبی از معدود تولیدات داخلی است و هیچ گونه وابستگی به کشور بیگانه نداشته و اشتغالزایی بالا و غذای سلامتی است و با عنایت به اینکه اکثریت زمین های پرورش ماهی به علت کم بازده و شور زار بودند قابلیت جایگزینی با هیچ گونه محصولات کشاورزی دیگر را ندارد . بنابراین تنها منبع درآمد و گذران زندگی از طریق پرورش ماهی امکان پذیر است لذا از مقام محترم در سال حمایت از تولید داخلی استدعا داریم ترتیبی اتخاذ فرمایند تا این قشر زحمتکش شرمنده زن و بچه و اجتماع نباشند . در خاتمه از وقت داده شده و بذل توجه مسئولین محترم تشکر و قدر دانی می نمایم.

هوشنگ آخوندی

عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی گرگان

https://edu.gccim.com/blog/10